Dünya yörüngesindeki artan trafik, beklenmedik bir riski gündeme getirdi. Geçtiğimiz günlerde bir SpaceX Starlink uydusu ile Çin’e ait bir uydu tehlikeli bir şekilde birbirine yaklaştı. İki uzay aracı arasındaki mesafenin sadece 200 metreye kadar düştüğü bildirildi. Bu olay, alçak Dünya yörüngesinde giderek büyüyen çarpışma riskini bir kez daha tüm çıplaklığıyla ortaya koydu.
Starlink Ve Çin Uydusu Aynı Yörüngede Karşı Karşıya Geldi
Söz konusu yakınlaşma, 9 Aralık Salı günü Çin’in Gobi Çölü’ndeki Jinquan Uydu Fırlatma Merkezi’nden Kinetica 1 roketiyle gerçekleştirilen fırlatmanın ardından yaşandı. Roket, dokuz farklı uyduyu alçak Dünya yörüngesine taşıdı. Bu uydulardan biri, Dünya yüzeyinden yaklaşık 560 kilometre yükseklikte görev yapan bir Starlink uydusunun rotasına tehlikeli şekilde yaklaştı.
When satellite operators do not share ephemeris for their satellites, dangerously close approaches can occur in space. A few days ago, 9 satellites were deployed from a launch from the Jiuquan Satellite Launch Center in Northwestern China. As far as we know, no coordination or…— Michael Nicolls (@michaelnicollsx) December 13, 2025
SpaceX’te mühendislikten sorumlu başkan yardımcısı olarak görev yapan Michael Nicolls, olayın ardından yaptığı değerlendirmede, yörünge verilerinin yeterince paylaşılmamasının bu tür riskleri büyüttüğünü ifade etti. Nicolls, uydu operatörleri arasında hassas konum bilgisi paylaşımının hayati önem taşıdığına dikkat çekti.
SpaceX’e göre, Çinli operatör tarafından kullanılan uyduya ait güncel yörünge bilgileri zamanında paylaşılmadı. Bu durum, Starlink’in otomatik kaçınma sistemlerinin riskleri daha geç algılamasına neden oldu. Şirket, özellikle uydu konuşlandırma sürecinde daha şeffaf bir veri akışının zorunlu hale gelmesi gerektiğini savunuyor.
Kinetica 1 roketini işleten CAS Space ise yaptığı açıklamada, tüm fırlatma planlarının yerde konuşlu izleme sistemleri üzerinden hazırlandığını belirtti. Şirket, bilinen uydu ve enkazlardan kaçınmaya yönelik hesaplamaların yapıldığını vurguladı. CAS Space, olayın fırlatmadan yaklaşık 48 saat sonra gerçekleştiğini ifade ederek sorumluluğun sınırlı olduğunu dile getirdi.
If confirmed, this incident occurred nearly 48 hours after payload separation, by which time the launch mission had long concluded. CAS Space will coordinate with satellite operators to proceed. This calls for re-establishing collaborations between the two New Space ecosystems. https://t.co/bsuFLeguxo— CAS Space (@cas_space) December 13, 2025
Starlink uyduları, çarpışma ihtimallerine karşı kendi kendine yön değiştirebilen sistemlerle donatılmış durumda. Ancak bu teknolojinin sağlıklı çalışabilmesi için çevredeki tüm cisimlerin konum bilgilerinin önceden bilinmesi gerekiyor. SpaceX verilerine göre, 2025’in ilk altı ayında Starlink filosu çarpışma risklerini azaltmak amacıyla 144 binden fazla kaçınma manevrası gerçekleştirdi. Bugün itibarıyla faal durumdaki 9.300’ü aşkın Starlink uydusu, alçak Dünya yörüngesindeki aktif uyduların büyük bölümünü oluşturuyor. Bu yoğunluk, diğer operatörler için de manevra alanını daraltıyor.
Uzmanlar, yörüngedeki bu kalabalığın Kessler Sendromu olarak bilinen zincirleme çarpışma riskini artırdığı görüşünde. Mevcut veriler, bir Starlink uydusunun çarpışmalardan kaçınmak için günde ortalama 300 kez manevra yapmak zorunda kaldığını gösteriyor. Bu oran, 2023’e kıyasla neredeyse iki katına çıkmış durumda.
Buna karşın SpaceX başta olmak üzere büyük uzay şirketleri fırlatma hızını düşürmeye sıcak bakmıyor. Aksine yeni nesil internet takımyıldızları için daha yoğun bir fırlatma takvimi planlanıyor.
Uzay izleme kuruluşlarının paylaştığı güncel verilere göre alçak Dünya yörüngesinde uydu ve enkaz dahil 24 binden fazla nesne takip ediliyor. Bu sayı, 2019’a göre yüzde 76’lık artış anlamına geliyor. Mevcut gidişat sürerse, önümüzdeki on yıl içinde aynı irtifada faaliyet gösteren uydu sayısının 70 bine yaklaşması bekleniyor.