Uluslararası uzay topluluğu 3I/ATLAS olarak adlandırılan yıldızlararası cismin geçişine hazırlanıyor. Ülkeler artan koordinasyon adımlarıyla uzay güvenliği çalışmalarını güçlendiriyor. Avrupa Uzay Ajansı’nın rekor bütçesi ile Birleşmiş Milletler öncülüğündeki küresel takip süreci aynı dönemde ilerliyor.
Avrupa’nın Tarihi Uzay Bütçesi Uzay Savunmasını Güçlendirdi
ESA üye ülkeleri Bremen’de yapılan toplantıda üç yıllık program için 22.1 milyar avroluk bütçeyi onayladı. Ajans bu kararla 50 yıllık tarihinde en yüksek finansal taahhüdü üstlendi. Yönetim bu bütçeyle uzay kaynaklı risklere karşı daha kapsamlı bir savunma hazırlığı oluşturdu. Kurum ayrıca gözlem ağlarını güçlendiren yeni programlara öncelik verdi.
Birleşmiş Milletler himayesindeki IAWN ağı 3I/ATLAS için iki ay sürecek küresel takip tatbikatını başlattı. Ağ, cismin 19 aralık geçişini güvenli biçimde izlemek amacıyla dünya genelindeki kurumları ortak bir çalışma planında buluşturdu. Yaklaşık 270 milyon kilometrelik yakın geçiş sırasında toplanacak veriler gelecekteki risk senaryolarına yönelik hazırlıkları destekleyecek.
NASA’nın Jet Propulsion Laboratory ekibi 3I/ATLAS’ın 16 mart 2026 tarihinde Jüpiter’e 53.445 milyon kilometre yaklaşacağını hesapladı. Bu uzaklığın gezegenin Hill yarıçapıyla neredeyse örtüşmesi çeşitli yorumları gündeme taşıdı. Astrofizikçi Avi Loeb bu eşleşmenin teknik bir önem taşıyabileceğini belirtti. Loeb hesaplamaların cismin Jüpiter’in çekim alanı sınırında dengeli bir geçiş yapacağını gösterdiğini dile getirdi.
Bazı araştırmacılar 2023 yılında yayımlanan bir çalışmada Io’nun yüzey altındaki lav tünellerinin ekstrem canlılar için barınak oluşturabileceğini ifade etti. Uzmanlar 3I/ATLAS’ın Jüpiter yakınından geçişi ile Io’ya yönelik ilginin benzer döneme denk gelmesinin kamuoyu ilgisini arttırdığını belirtiyor. Çoğu bilim insanı 3I/ATLAS’ı alışılmadık özelliklere sahip doğal bir kuyruklu yıldız olarak değerlendiriyor.
NASA araştırmacıları spektroskopi verilerinin 3I/ATLAS’ın yüksek oranda karbondioksit içerdiğini belirttiğini açıkladı. Uzmanlar cismin uzak ve soğuk bir yıldız sisteminde oluştuğunu değerlendiriyor. James Webb Uzay Teleskobu gözlemleri kuyruklu yıldızların tipik özelliklerini doğruladı. Amatör fotoğrafçılar tarafından paylaşılan görüntülerin bazı farklı detaylar barındırdığı ifade edildi fakat profesyonel astronomlar işleme tekniklerinin zaman zaman yanıltıcı sonuçlara yol açabileceğini vurguluyor.
Ajans yeni dönem bütçesinden 1.35 milyar avroyu uydu destekli güvenlik projelerine ayırdı. Avrupa Resilience from Space girişimi bu kaynağı kullanarak iletişim altyapılarını güçlendirecek. ESA ayrıca Ramses göreviyle 2029 yılında Apophis için planlanan yakın geçiş gözlemini hazırladı. 3I/ATLAS’ın 1 temmuz 2025 tarihinde ATLAS teleskobuyla tespit edilmesinden sonra geçen süre boyunca kurumlar kapsamlı bir gözlem zinciri oluşturdu.